روتیفر و تاریخچه
در فارم های پرورش و تکثیر ماهیان دریایی ، غذای اولیه برای تغذیه لاروهای ماهیان از روتیفر و معمولا گونه brachionus rotundiformis که اصطلاحا به آن روتیفر s-type گفته می شود استفاده میگردد . همچنین در مزارع پرورش میگو از روتیفر استفاده می شود .
دردهه ۱۹۷۰ پرورش ماهیان و سخت پوستان بیشتر به فراهم کردن بچه های آنها از محیط های آبی و ذخیره سازی در استخرهای پرورش بود به این صورت که جهت تامین این غذا به طبیعت مرجعه می کردند و اقدام به صید آنها می نمودند اما با گسترش پرورش ماهیان چه خوراکی و چه زینتی نیاز به این نوع منابع بیشتر شد و اقدام به تکثیر آن در این مراکز نمودند .
روتیفر، ریزترین آبزیان و جز غذای ماهیان. کوچکترین جانوران پرسلولی ، بدن آنها از تعداد ثابتی سلول تشکیل شده است. این بدین معنی است که رشد در روتیفر ها از طریق افزایش حجم سلول، و نه افزایش تعداد سلول، انجام میگیرد.
روتیفر از کجا امد و چگونه وارد این زنجیره غذایی شد ؟
در دهه های ۵۰-۶۰ روتیفر را بعنوان یک آفت در استخرهای پرورش مارماهیان شناخته می شد که با تخلیه فیتوپلانکتون های استخرهای پرورش و کاهش اکسیژن استخرها باعث بروز تلفات شدید به مارماهیان پرورشی می شد .
اما محققین ژاپنی خیلی زود پی بردند که روتیفر می تواند به عنوان بک غذای زنده بسیار مناسب برای مراحل ابتدایی لاروماهیان دریاییی استفاده گردد . استفاده موفقیت امیز رونیفر در کارگاههای هچری ماهیان دریایی باعث گسترش سریع پرورش انبوده این موجود برای آبزی پروری گردید .
طی ۲۵ سال پس از آن پرورش روتیفر در اکثر فارمهای پرورش ماهی رواج پیدا کرد .در حال حاضر این غذای زنده برای پرورش بیش از ۶۰ گونه ماهی دریایی * ۱۸ گونه از سخت پوستان و تقریبا تمامی ماهیان زینتی مورد استفاده قرار میگیرد .
مقاومت بالا در مقابل شرایط مختلف محیطی ،قدرت بالای زاد ولد ( ۰٫۷ تا ۱/۴ نوزاد به ازای هر ماده در روز ) همچنین اندازه کوچک و سرعت شنای آهسته روتیفر باعث شده است غذای مناسبی برای لارو ماهیان باشد .
هم اکنون در برخی از ایستگاههای پرورش ماهیان دریایی در ایران به صورت تجاری بر روی پرورش روتیفر کار میکنند .
رده بندی :
روتیفرها از شاخه گردن تنان هستند (شاخه ای از بی مهرگان می باشند ) که شامل ۲۰۳۰ گونه هستند . جانورشناسان در طبقه بندی و جایگاه این گروه با یکدیگر اختلاف نظر دارند برخی روتیفرها را متعلق به کرم سانان می دانند . از نطر رده بندی به رده تقسیم بندی می گردند :
- رده seisonida
- رده bdelloidea
- رده monogonata
روتیفر ها در ۳ سررده و ۱۲۰ جنس، حدود ۲۵۰۰ گونه هستند که نزدیک ۹۰ درصد از گونه ها در آب شیرین، چند گونه محدود در خاک مرطوب و مابقی در آب شور زندگی میکنند.
البته برخی این سه رده را زیررده eurotatoria تقسیم بندی می کنند
- رده seisonida
این رده منحصر به روتیفرهای دریایی هستند بدن معمولا بزرگ ،تاج کوچک و تحلیل یافته است و یک جنس تحت عنوان sesion و سه گونه دارد
- رده bdelloidea
به آن زالوسانان یا جفت تخمگان گفته می شود . انتهای بدن قدامی بوده و حالت انقباضی دارد و شامل دو صفحه چرخان است . در این رده آ سیابک (mastax ) بهمراه یک جفت صفحه پهن برای خرد کردن و خوردن مواد غذایی به آن مکمک میکند
- رده monogonata یا تک تخمگان
به طور کلی ۹۰ در صد گونه های روتیفر ، به این رده اختصاص دارد که شامل حدود ۱۵۷۰ گونه در تقریباً ۹۰ جنس کفزی، دارای شنای آزاد و چسبنده می باشند.
در این رده یک غده جنسی وجود دارد و آسیابک ، اگر چه برای خرد و له کردن مواد اختصاص یافته است ولی از لحاظ ساختاری شبیه رده قبلی هستند .
خانواده Brachionidae شامل ۶ جنس از روتیفرهای معمولی می باشتد که جنس Brachionus دارای ۲۵ گونه ساحلی و پلانکتونی می باشند که گونه های معروف آن عبارتند از B. plicatilis (فرم بزرگ l-type) و b.rotundiformis (فرم کوچک s-type) می باشند گونه های پرورشی آن از جنس s می باشند
بدن آنها از سر، تنه و پا درست شده است. در قسمت سرتاجی دارند که دور تا دور آن را به جاهایی که حرکت مجموع آنها حالتی چرخ مانند دارد احاطه میکند. حرکت با چرخاندن بدن انجام میشود.
عمر روتیفر کوتاه و با توجه به درجه حرارت آب از ۷ تا ۱۵ روز می باشد. عمر نرها خیلی کوتاه تر و دو تا سه روز است.مهمترین گونه که در حال حاضر در جهان پرورش داده میشود روتیفر brachionus plicatilis است.
