بیماری ساپرولگنیازیس

ساپرولگنیا چیست؟
از کلاس کپک های آبی Oomycetes، Saprolengniaceae خانواده ای است که دارای گونه های زیادی است که معمولاً “saprolegnia” نامیده می شوند. گونه های بسیار زیادی وجود دارد که هر ماهی آب شیرین به برخی از گونه های ساپرولگنیا حساس است. به طور معمول، قالب های آبی از مواد آلی مرده تغذیه می کنند و با تشکیل هاگ تکثیر می شوند. این هاگ ها یک بستر را می کارند و در اطراف شناور می شوند و منتظر می مانند تا کمی بافت مرده ساکن شده و رشد کند. سلول های مرده پوست ماهی هایی که آسیب دیدگی دارند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند میزبان ایده آل هستند.
این بیماری در اکثر گونه های ماهیان آب شیرین همانند ماهیان زینتی بروز میکند.و شبیه به بیماری کلومناریس می باشد 

 

یک قارچ ( کپک ) وابسته به خانواده ساپرولگنیازیس Saprolegniaceae   و کلاس Phycomycetes  می باشد.

 

بیشترین جنس های بیماری زای معمول ساپرولگنیا (Saprolegnia ) و آچلیا (Achlya) می باشد. اعضا خانواده ساپرولگنیاسه ، ارگانیسم های رشته ای کوئنوسیتیک هستند که میسلیوم های رویشی منشعب فاقد دیواره عرضی تولید می کنند.

 

انشعاباتی از میسلیوم در پوست و ماهیچه ها رخنه می کنند و به تغذیه از بدن میزبان می پردازند.

 

بخش خارجی این قارچ ها کرکی شکل هستند که شامل هایفا ها می باشند. این هایفا ها ممکن است که بیش از ۳ سانتی متر طول داشته باشند. این نوع قارچ ها در ماهیان مرده می توانند ظرف مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت تمام بدن را فرا گیرند.

 

#قارچ های ساپرولگنیا شامل : 1- ساپرولگنیا آفانومایسیس  2- ساپرولگنیا آکیلا

 

عمدتا گونه های این خانواده روی اعضاء مرده جانوری رشد و نمو می کنند.

 

ین قارچ ها ماده ای را برای تجزیه بافت ها ترشح می کنند و به دلیل زخم ایجاد شده در نتیجه این عمل ماهیان نیز مقدار زیادی موکوس ترشح می نمایند.

 

عوامل متعددی زمینه ساز علت اولیه و ثانویه و تداوم ساپرولگنیازیس ماهیان می باشند که عبارتند از بدی تغذیه، حضور مواد سمی در آب، صدمه به پوست، باله ها و آبشش ها بر اثر انگل های خارجی، زخم های فیزیکی، استرس های فیزیکی نظیر کاهش درجه حرارت، افزایش یا کاهش PH و بالا رفتن شوری آب میباشد.

 

در مراحل اولیه بیماری هیچ علامتی از عفونت دیده نمی شود. بیماری زمانی مشخص می گردد که قارچ ها به پوست ماهی نفوظ نمایند. این میسلیوم ها به طور عمقی در عضلات و سلول های بافتی نفوذ کرده و منشعب می شوند. به تدریج هایفا ها به توده های کرکی و خاکستری تبدیل می شوند.

 

وجود کرکها یا تودههای پنبه ایی به رنگ سفید یا خاکستری قهوه ای بر روی پوست، باله ها و آبششهای ماهی یا روی تخم ها از نشانه های بیماری است. انشعاباتی از میسلیوم در پوست و ماهیچه ها رخنه میکنند و به تغذیه از بدن میزبان میپردازند. در مراحل اولیه بیماری هیچ علامتی از عفونت دیده نمی شود . بیماری زمانی مشخص می گردد که قارچها به پوست ماهی نفوذ نمایند.

 

این میسلیومها به طور عمقی در عضلات و سلولهای بافتی نفوذ کرده و منشعب میشوند. به تدریج هایفاها به توده های کرکی و خاکستری تبدیل میشوند. این هایفاها ممکن است که بیش از ۳سانتیمتر طول داشته باشند. این نوع قارچ ها در ماهیان مرده می توانند ظرف مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت تمام بدن را فرا گیرند. علایم ابتلا شامل حضور توده پنبه مانند سفید تا خاکستری، قهوه ای رنگ بر روی پوست، باله ها، آبشش ها یا چشم ماهی یا روی تخم های آنان می باشد.

 

ماهیان بیمار به طور غیر طبیعی رفتار می کنند و حالت نا آرامی دارند و همچنین بدن خود را به اجسام موجود می مالند. همچنان که قارچ به رشد خود ادامه می دهد ، عضلات ناسالم دچار پوسیدگی یا فساد می گردند و ماهیان اشتهای خود را از دست داده و به صورت آرام شنا می کنند و سرانجام دچار مرگ می گردند.

 

– ضد عفونی استخر ها توسط آهک

– جلوگیری از ایجاد ضایعات در اثر عواملی چون گرفتن ماهی، حمل و نقل و ذخیره سازی

– انتخاب مولدین سالم و آغشتن آن ها به محلول مالاشیت گرین یک درصد

– برای جلوگیری از ابتلای تخم ها به ساپرولگنیازیس میزان کود دهی را افزایش دهید. روزهای مناسبی را برای تخم ریزی مصنوعی انتخاب نمایید و تخم ها را در زیر دوش آب در داخل کارگاه خود هچ نمایید.

– ضد عفونی تخم های چسبناک به واسطه غوطه وری آن ها در محلول ۷ پی پی ام مالاشیت گرین برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طی ۲ روز پیاپی . سپس ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم محلول مالاشیت گرین ۱۰ تا ۱۰۰ پی پی ام را در قفسه هچینگ تا زمان هچ شدن تخم ها، صبح ها و عصر ها بپاشانید.

– محلول مالاشیت گرین را هر ۶ تا ۸ ساعت در تانک انکوباسیون مدور به کار ببندید به طوریکه رنگ آب سبز روشن شود. این عمل را تا هنگام هچ شدن تخم ها ادامه دهید. این متود عفونت قارچی را کاهش داده و موجب بهبود در قابلیت هچ شدن تخم ها می گردد.

– آشیانه تخم ها را در فرمالین ۳ تا ۵ درصد به مدت ۲ تا ۳ دقیقه یا در محلول نمک طعام ۱ تا ۳ درصد به مدت ۲۰ دقیقه غوطه ور کنید.

 

موفقیت در درمان بیماری ارتباط مستقیم با سطح آلوده پوست دارد. بنابراین تشخیص و درمان سریع حیاتی است . مهمترین داروهای موثر در این بیماری عبارتند از مالاشیت گرین، فرمالین، نمک پرمنگنات پتاسیم، متیلن بلو و سولفات مس می باشد . روش درمانی جدید با برونویل که در آزاد ماهیان موثر بوده است و همچنین استفاده از اسانس #آویشن نیز در درمان بیماری موثر است.

 

زالوها هم به این بیماری دچار می شوند از راههای مقدماتی جهت پیشگیری شستشو کامل وان یا آکواریوم ،استفاده از متیلن بلو و پرمنگنات ،عصاره سیر و خانواده تتراسایکلین ها می باشد .